De systeemtherapeut – ook wel relatie- en gezinstherapeut genoemd – focust op de manier waarop mensen met elkaar omgaan, communiceren en vanuit hun relationele context betekenis geven aan hun klachten. Er is veel aandacht voor de onderlinge interactiepatronen en het verbeteren hiervan.
De systeemtherapeut bespreekt welke invloed omgevingsfactoren als werk, school, buurt, religie en cultuur hebben op de klacht of het probleem, binnen de complexe samenhang van het systeem van de cliënt. Zo betrekt de systeemtherapeut belangrijke anderen bij de therapie. Vanuit het principe van meervoudige partijdigheid gaat de therapeut met alle betrokkenen een behandelrelatie aan. Daarnaast houdt de systeemtherapeut ook rekening met eventuele belangrijke afwezigen.
Systeemtherapeuten zijn werkzaam binnen de zorg- welzijnssector. Zij werken veelal in een GGZ- of jeugdzorginstelling, in een vrijgevestigde praktijk, in veel gezondheidscentra en op diverse andere plaatsen.